Język Polski
English
Zamieszki z udziałem junaków Powszechnej Organizacji „Służba Polsce” i ludności cywilnej w Szczecinie z 1 sierpnia 1948 r. w świetle materiałów źródłowych
Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej, Nr 11 (2018), strony: 229–246
Data publikacji: 2023-04-05
PDF
Abstrakt
Przez wielu historyków rok1948 uważany jest za początek „formalnego” stalinizmu w Polsce. Po pierwszym okresie względnej liberalizacji, w cieniu której dokonywała się rozprawa z opozycją polityczną i podziemiem niepodległościowym, komuniści odkryli karty. W tej rewolucyjnej przebudowie dużo uwagi poświęcono najbardziej obiecującej, ale jednocześnie wybitnie „niepokornej” grupie społecznej – młodzieży. W powołanej 25 lutego 1948 r. Powszechnej Organizacji „Służba Polsce” władze upatrywały dogodnej możliwości realizacji kilku strategicznych celów. Ujęcie w karby organizacyjne na kształt wojskowy i skoszarowanie wyrwanych ze swoich środowisk młodych ludzi miało przede wszystkim służyć ich jednolitemu wychowaniu ideologicznemu oraz stworzyć zalążek przyszłych kadr partyjnych. Szczecin, leżący na Ziemiach Odzyskanych i potrzebujący wsparcia w jak najszybszej odbudowie, stał się miejscem stacjonowania aż trzech brygad PO „SP”. Junaków na mocy decyzji politycznej skierowano do realizacji sztandarowych inwestycji miejskich tamtego okresu. Wydarzenia z ich udziałem, do których doszło w Szczecinie 1 sierpnia 1948 r., nie mogły być na rękę władzy komunistycznej. Oznaczały bowiem całkowity blamaż rozdmuchanego propagandowo wizerunku „SP” jako organizacji niezłomnych przodowników pracy socjalistycznej. Choć trudno doszukiwać się w genezie opisanych w źródłach wydarzeń kontekstu politycznego, to data ich przebiegu bez wątpienia została wykorzystana propagandowo.
