Źródła do historii Policji Województwa Śląskiego i jej funkcjonariuszy w zasobie archiwalnym Instytutu Pamięci Narodowej
Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej, Nr 17 (2024), strony: 15-28
Data publikacji: 2024-12-30

Abstrakt
Policja Województwa Śląskiego była formacją mundurową służby bezpieczeństwa istniejącą w II Rzeczypospolitej Polskiej na terenie Śląska. Podlegała wojewodzie śląskiemu, a nie Komendzie Głównej Policji Państwowej w Warszawie. Artykuł ma charakter rekonesansu archiwalnego. Na konkretnych przykładach autor przedstawia materiały z zasobu archiwalnego IPN pomocne dla każdego historyka badającego dzieje tytułowej formacji. Omawiana dokumentacja pozwala też na prześledzenie losów konkretnych funkcjonariuszy PWŚl. w czasie przedwojennej służby, w trakcie II wojny światowej, kiedy wielu policjantów było ofiarami zbrodni katyńskiej lub musiało służyć w okupacyjnej Policji Polskiej, jak również po 1945 r., w którym to okresie większość byłych funkcjonariuszy PWŚl. spotkały komunistyczne represje.
Bibliografia
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Delegatura w Olsztynie: 125/299.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku: 371/168; 914/61.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach: 02/1260; 02/1371, t. 1–2; 02/1518; 02/1522; 02/1527; 02/1535, t. 1; 02/1555; 02/1562; 02/2189; 03/572; 03/1033; 03/1308; 03/1342, t. 1–2; 03/1343, t. 1; 03/1467; 03/1488; 03/1489; 03/1496; 03/1497; 03/1510; 04/242; 04/275; 04/355; 04/395; 04/526; 04/601; 04/675; 04/864; 04/994; 04/1177; 04/1281; 04/2252; 04/2937; 04/2994; 04/3078; 04/3849; 04/4149; 04/4260; 04/4720, t. 1–2; 04/5211; 08/1491; 08/2106; 230/309; 230/973; 230/1098; 230/1291; 230/1991; 230/5329; 839/95; 868/1619; 868/2071; 869/39; 879/463; 880/351.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie: 014/19; 0423/7214; 507/400; 1572/1596; 1572/2358; 1572/2389; 1572/3543; 1572/4293; 1633/767; 1633/845; 1633/875; 1633/940; 1633/941; 1633/942; 1633/943; 1633/944; 1633/948; 1633/949; 1633/950; 1633/951; 2335/39; 2427/1.
Długajczyk E., Agendy polityczno-śledcze Policji Województwa Śląskiego, „Szkice Archiwalno-Historyczne” 2010, nr 6.
Fałdowski M., Zagłada polskich policjantów więzionych w obozie specjalnym NKWD w Ostaszkowie (wrzesień 1939 – maj 1940), Szczytno 2016.
Gołasz Z., Gwóźdź K., Zgładzona formacja. Policja Województwa Śląskiego 1922–1939, Tarnowskie Góry 2017.
Grabowski S., Majer P., Ostaszków. Zbrodnia na polskich policjantach, Szczytno 2000.
Gregorczyk D., Działania administracji rządowej i Policji Województwa Śląskiego w kontrwywiadowczej ochronie Śląska w dwudziestoleciu międzywojennym (1922–1939) [w:] Kontrwywiad II RP (1914) 1918–1945 (1948), t. II, red. Z. Nawrocki, Warszawa 2014.
Grześkowiak G., Dobro publiczne mieć zawsze przed oczyma… Rys historyczny Policji Województwa Śląskiego 1922–1939, „Śląsk. Miesięcznik Społeczno-Kulturalny” 2019, nr 12.
Grześkowiak G., Zarys historii Policji Województwa Śląskiego II Rzeczypospolitej Polskiej 1922–1939 [w:] Policja Województwa Śląskiego w fotografii 1922–1939, Warszawa 2017.
Inwentarz akt Policji Województwa Śląskiego [1911] 1922–1939, oprac. E. Długajczyk, Katowice 2010.
Kania M., Losy funkcjonariuszy policji II Rzeczypospolitej Polskiej w Polsce Ludowej, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2012, nr 1.
Kayzer B., Policja województwa śląskiego 1922–1939 (zagadnienia organizacyjne) [w:] Województwo śląskie (1922–1939). Zarys monograficzny, red. F. Serafin, Katowice 1996.
Korol-Chudy A., Grześkowiak G., Pamiętaj, że nosisz mundur. Policja Województwa Śląskiego w stulecie utworzenia. Katalog wystawy, Katowice 2022.
Kozłowski P., Działalność antypolska ukraińskich nacjonalistów w świetle materiałów Policji Województwa Śląskiego w 1934 r. [w:] Wywiad i kontrwywiad II Rzeczypospolitej wobec groźby wybuchu wojny w 1939 r., red. D. Gregorczyk, Katowice – Warszawa 2020.
Litwiński R., Korpus Policji w II Rzeczypospolitej. Służba i życie prywatne, Lublin 2010.
Litwiński R., Policja Województwa Śląskiego we wrześniu 1939 roku w świetle raportu inspektora Józefa Żółtaszka, „Res Historica” 2011, nr 31.
Losy policjantów polskich po 1 września 1939, red. P. Majer, A. Misiuk, Szczytno 1994.
Mikitin J., Grześkowiak G., Policja Autonomiczna Województwa Śląskiego 1922–1939, Katowice 2014.
Skubisz P., Na tropie „dwójkarzy”, „Niezależna Gazeta Polska”, 7 V 2009 (dodatek specjalny IPN pt. Politycznie obcy).
Szermański J., Policja Województwa Śląskiego w latach 1922–1939, Bielsko-Biała 1995.
Ustawa konstytucyjna z dnia 15 lipca 1920 r. zawierająca Statut Organiczny Województwa Śląskiego (Dz.U. 1920, nr 73, poz. 497, s. 1298).
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.