Kontrwywiad wojskowy II Rzeczpospolitej w walce z agitacją komunistyczną w oddziałach wojskowych (Instrukcja pracy operacyjnej z listopada 1931 r. w sprawie zwalczania akcji wywrotowej w wojsku na obszarze Dowództwa Okręgu Korpusu nr I w Warszawie)
Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej, Nr 9 (2016), strony: 223–251
Data publikacji: 2016-12-29
Abstrakt
W listopadzie 1931 r. dowódca Okręgu Korpusu nr I w Warszawie gen. bryg. Czesław Jarnuszkiewicz wydał instrukcję w sprawie operacyjnego zwalczania wpływów partii komunistycznej w wojsku. Była ona przeznaczona dla oficerów informacyjnych podległych Samodzielnemu Referatowi Informacyjnemu Dowództwa Okręgu Korpusu nr I w Warszawie. Dokument powstał w okresie wzmożonej agitacji prowadzonej w oddziałach WP przez agendy KPP, w szczególności przez jej okręgowe i obwodowe wydziały wojskowe (tzw. wojskówkę). Obsada tej ściśle zakonspirowanej struktury wewnątrz KKP składała się z przeszkolonych w ZSRS działaczy komunistycznych, powiązanych z sowieckim wywiadem wojskowym lub NKWD. Wszelkie gromadzone informacje związane z polskim wojskiem przekazywane były przez rodzime struktury komunistyczne sowieckiemu wywiadowi. Kluczowymi fragmentami dokumentu są akapity traktujące o metodach, formach i środkach prowadzenia pracy operacyjnej. Na uwagę zasługuje również przedstawiona we wstępie typizacja działających w Polsce organizacji komunistycznych. Publikowana instrukcja stanowi ważne źródło do poznania form, metod i środków pracy operacyjnej kontrwywiadu wojskowego II RP w latach trzydziestych XX w.